Kaz Tarihi Hakkında Kısa Bilgi
Türk kültüründe mitolojik bir hayvan olan kaz birçok destana konu olmuştur. Efsanelerimizin hemen hepsinde ortak olan bir motif olarak karşımıza çıkmaktadır. Yaradılış Destanında, Divan-ü Lügati Türk’te, Dede Korkut’ta, Noksani, Kaygusuz Abdal ve Pir Sultan Abdal gibi şairlerde de tespit edilen bir motiftir. Ayrıca antik zamanlardan bugüne kadar çeşitli Türk topluluklarında totem ve sembol olarak da kullanıla gelmiştir. Alp Er Tunga destanında, Alp Er Tunga’nın kızlarından birine, kaz kadar güzel olduğu için Kaz adının verildiğinden bahsedilmektedir. Destana göre Kaz’ın oynayıp yüzdüğü suyun Türkler tarafından “Kaz Suyu” olarak anıldığı, oturduğu ve oynaya oynaya büyüdüğü yerin ise günümüzde İran sınırlarındaki Kazvin şehri olduğu sanılmaktadır.
Çoğu Antik Kent kazılarında bulunan çömleklerin üzerindeki kaz betimleri, kaz kültürünün köklü geleneğine ilişkin önemli bir kanıt sunmaktadır. Bu betimlemeler, günümüzden 4000 yıl önce insanların kaza verdiği sosyal, kültürel ve ekonomik değerin ne kadar eskilere uzandığını göstermesi açısından önem taşımaktadır. Evcilleştirilen ilk kümes hayvanı kazdır. Zeki, sadık ve öğrenme kabiliyetleri yüksek hayvanlar olarak nitelendirilirler.
Kaz Eti Hakkında
Ördek ailesine ait olan kaz, ördeğe oranla daha iridir. Erkek ve dişisi de aynı büyüklük ve genişliktedir. Ördek ailesine ait olmasına rağmen onlar gibi beslenmezler. Ülkemizde Doğu Anadolu Bölgesinde yaygındır. Soğuk havaları seven bu hayvanların etini de lezzetli yapan iklim koşullarına göre vücutlarında biriktirdikleri faydalı yağdır. Otla beslenen kazlardan bazıları yumuşak böcek, solucan gibi hayvanları da tüketir. Gagaları oldukça güçlüdür. Bu da düşmanlarına karşı kullandıkları ilk silahtır. İkincisi ise kanatlarıdır. Sinirli anlarında boyunlarındaki tüyler kabartır ve korna sesine benzer sesler çıkartır. Genellikle göl kenarlarında yuva yaparak burada yumurtlayan kazlar, iki ay sonra yavruları yumurtadan çıkar. Kazlar Nisan, Mayıs aylarında yumurtadan çıkan yavrulara ihtimamla bakarak yetiştirirler. Mayıs, Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında dere kenarlarında otlatılan kazlar Eylül ayinin ortasından sonra 30-40 gün sadece arpa ve buğday ile yapılan bir besiye alınırlar. Ekim ayı içinde ilk yağan kardan sonra kesilmeye başlanır. Kesilen kazların tüyleri yolunduktan sonra etleri 24 saat dinlendirilir. Yüksek oranda protein içerdiklerinden 50 gramı bile vücudu yetecek proteini içerisinde bulundurur. Yağ oranı fazladır. Ancak yağı oldukça faydalıdır. Yörede pişirildiğinde ek yağ kullanılmaz. Kaz etinin lezzeti kendi yağında pişmesindedir. Kaz eti lezzetli bir ettir. Kızartıldığında ağızda parçalanabilen altın rengindeki derisi ile çok nefis bir ziyafet yemeği oluşturur. Vücudun ihtiyacı olan A vitaminini tek başına karşılayan güçlü bir ettir. Yılda 12-17 yumurta veren kazlar Mart sonu ile Nisan başı arasında kuluçkaya yatarlar.
Kaz Etinin Faydaları Nelerdir?
- Vücudun deforme olmuş hücrelerini iyileştirir. Yeni hücre dokularını artırarak genç hücre sayısını çoğaltır.
- İçerdiği protein vücuttaki oksijen miktarını dengeler.
- Doymamış yağ bakımından zengin olan kaz eti kötü kolesterolün düşürülmesini sağlar. İstenilen düzeye gelen kolesterol damar ve kalp hastalıklarının yaşanmasını önler.
- Fosfor ve kalsiyum bakımından zengin olan kaz eti, kemikler ve diş eti için son derece yararlıdır. 30 yaşını geçmiş bireylerin osteoporoz rahatsızlığına yakalanmamak için tüketmeleri önerilir. Kalsiyum deposu olduğundan kemik ve diş sağlığını güçlendirir.
- B6 vitamini yönünden zengin olmasıyla bağışıklık sistemini güçlendirir.
- B5 vitamini ise saçların doğal rengini korumaya yardımcı olur.
- İçerdiği E vitamini, selenyum ve çinko cilt hücrelerinin yenilenmesini sağlayarak yaşlanmayı geciktirir.
- Vücut içi organların performansı için B vitamini kompleksine ihtiyaç vardır. Kaz eti B vitaminleri bakımından oldukça zengindir.
- Afrodizyak etkili yiyeceklerdendir; antik zamanlarda bu etkisinden faydalanmak için bolca tüketildiği söylenir. Bazı kaynaklarda içerdiği E vitamini sayesinde doğal viagra olarak geçmektedir.
- Kaz etinin yapılan bilimsel araştırmalara göre Coronavirüs (Korona Virüsü) gibi hastaları tedavide önemli bir rol oynadığı açıklanmıştır.
- Polonya’da yapılan bir araştırmada kazların kas, karaciğer ve böbreklerinde manganez, bakır, çinko, demir, kadmium, merkuri ve kurşun konsantrasyonları saptanmıştır. Manganez miktarının tavşan ve koyun etinden hatta diğer hayvanların etinden daha fazla olduğu görülmüştür.
- Kaz etinde bulunan vitaminlerden biri olan Niacin’in kolesterol seviyesini azalttığı, dolaşımı düzelttiği, sinir sistemini stabil hale getirdiğidir. Aynı zamanda protein, şeker ve yağ metabolizmasına yardım etmekte, yüksek kan basıncını azaltmakta deri, dil ve sindirim sistemine yardımcı olmakta, pellegrayı önlemekte ve insanda enerjiyi artırmaktadır.
Kaz Etini Nasıl Pişirmeliyiz?
Kaz etinin ekstra yağ ve tuz ile pişirilmemesi öneriliyor. Aynı zamanda faydalarından doğru bir şekilde yararlanmak için kızartılmaması daha uygundur. Bol sebzeli bir şekilde, buharda ya da fırında pişirilmesi tavsiye edilir.
Kaz eti ile ilgili yemek tariflerine bu sayfamızdan ulaşabilirsiniz.
https://www.mastkazi.net/portfolio_category/kaz-yemekleri/
Kaz Etinin Zararları Var Mı?
Bazı uzmanlara göre kolesterol problemi ve damar sertliği sorunları yaşayanlar kaz eti yemeleri önerilmiyor. Bazı uzmanlar ise tam tersini söylemekte kaz etinin kötü kolesterolü (LDL) azaltan, iyi kolesterolü artıran bir yağ içerdiğini ve kaz etinin genellikle sağlığı iyi olmayanlar için faydalı geldiğini belirtmektedirler. Kaz etinin şeker oranı da oldukça düşük olduğu bilinir. Henüz bilinen bir zararı kanıtlanmasa da kolesterol ve kalp problemi yaşıyorsanız tüketmeden önce doktorunuza danışmanızda fayda var.
Kaz Etinin Fiyatı
Kaz eti ülkemizde son dönemlerde üretimi git gide arttığı için fiyatları da arz talep doğrultusunda düştüğü görülmektedir. Kaz eti değerli ve lezzetli bir ettir. Kaz etinin her kilogramında tavuk etinden çok daha fazla enerji vardır. Kaz etinin fiyatı ağırlığına göre değişiyor. Birçok faydası bulunan kaz etinin fiyatı diğer kümes hayvanlarına göre pahalıdır. Kimi yerlerde kilogram fiyatını 50 liradan bulmak mümkün olsa da fiyatlarının 200 TL’ye kadar değişkenlik gösterdiği görülmektedir.